ارث در ازدواج موقت یکی از مواردیست که توسط وبسایت وکیل اصفهان به طور کامل به آن میپردازیم. هنگامی که مرد و زن با یکدیگر نکاح میکنند نسبت به اموال هم سهم ارث خواهند داشت. در واقع نکاح علاوهبر اینکه در روابط شخصی میان زوجین تأثیرگذار است، بلکه تکالیفی را هم در برابر روابط مالی میان ایشان مشخص میکند. برای مثال از جمله امورات مالی که ضمن ازدواج ایجاد میگردد، حق مهریهٔ زوجه میباشد که بر عهده زوج مثل دینی قرار میگیرد. یکی دیگر از موارد مالی نفقه میباشد که با نکاح پدید میآید و عبارت است از هزینههای زندگی مشترک که میبایست از سوی زوج برای زوجه تأمین گردد.
نفقه اعم از تهیه خانه جهت زندگی، هزینههای زندگی و پوشاک و خوراک است. در میان امورات مالی مختلف، سهمالارث هم از جمله موارد مهمی است که در ادامه این مقاله بهترین وکیل اصفهان به بررسی آن می پردازد و درخصوص قانون ارث زوج از زوجه توضیحاتی ارائه می دهد. پس با ما همراه باشید و حتما نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
فهرست موضوعات ( برای مطالعه هر عنوان روی آن کلیک کنید)
ارث در ازدواج موقت
در برخی موارد احکام مرتبط با عقد دائم و موقت، مشابه و یکساناند و در پارهای موارد متفاوت میباشد. از جنله موارد اختلاف میان عقد دائم و موقت موضوع، توارث میباشد. حال به بررسی شرایط ارث بردن زوج و زوجه از هم در نکاح موقت یا متعه خواهیم پرداخت. در قانون مدنی مادهای که بهطور صریح در خصوص ارث بردن زن و مرد از هم در عقد موقت باشد دیده نمیشود.
فقط در ماده ۹۴۰ قانون مدنی، در خصوص ارث زن و مرد، اینگونه آمده است که:«زوجین که نکاح آنها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث میبرند.»
با نظر به شرط دائمی در ماده مزبور ارث بردن در ازدواج تنها با عقد دائم امکانپذیر است و عقد موقت را از این دایره خارج دانسته است. بدین معنی که زوجه و زوج در عقد موقت از هم ارث نخواهند برد.
در اینجا این سوال عنوان میشود که آیا ممکن است در ضمن ازدواج موقت و یا در قراردادی مجزا شرط کرد که زوجین یا یکی از ایشان از هم ارث ببرند؟ و در صورت تحقق چنین شرطی، آیا این شرط صحیح و مؤثر میباشد یا خیر؟ در این خصوص اختلاف عقیده وجود دارد. برخی بر این باورند که این شرط صحیح است و ایرادی ندارد.
ولی برخی دیگر بر این باورند که چون در قرآن قوانین ارث آمده است و جزء قوانین امری هستند، امکان شرط خلاف آن وجود ندارد. در خصوص حقوق مالی دیگر، در عقد موقت نفقه هم به زوجه تعلق نمیگیرد.
رابطه توارث چیست و چگونه موجب ایجاد حق ارث برای زوج و زوجه میشود؟
وکیل ارث می گوید: با ازدواج زن و مرد هر کدام که فوت کنند، طرف مقابل از او ارث خواهد برد. البته میزان ارث و نحوه دریافت آن در قانون مدنی مشخص شده است و بر اساس قرآن کریم میباشد. رابطه توارث به رابطهای میگویند که در آن طرفین دارای حق ارث از یکدیگر میباشند. در قانون مدنی به خوبی مسئله ارث و تقسیم ارثیه بر اساس قوانین موجود، پرداخته شده است.
هر کس به واسطه رابطه خویشاوندی یا نسبتی که با اطرافیان خود دارد، از آنها ارث میبرد. البته این قانون برای زن و شوهر نیز صادق است و اگر هر یک از آنها فوت کند، دیگری میتواند از اموال او سهم ببرد ک این سهم را ارث می گویند. مطابق با نظر قانونگذار، معمولاً افراد در سه طبقه مشخص از یکدیگر ارث میبرند که این طبقات عبارتند از:
- طبقه اول: پدر و مادر و اولاد و اولادِ اولاد
- طبقه دوم: اجداد و خواهر و برادر و اولاد آنها
- طبقه سوم: عموها و عمهها و داییها و خالهها و فرزندان آنها
بر همین اساس این طبقات بنا به رابطه خویشاوندی که نسبت به هم دارند، از هم ارث میبرند. اما مثلاً طبقه دوم در شرایطی ارث میبرد که طبقه اول موجود نباشد و به همین ترتیب طبقه سوم زمانی به ارثیه میرسد که طبقه دوم در کار نباشد. پس میبینید که این طبقهها بر اساس اولویت ایجاد شدهاند.
در این باره ممکن است با عبارت حاجب در ارث برخورد کنید که بهتر است مقاله وبسایت وکیل اصفهان را به طور کامل و دقیق مطالعه کنید تا ابهامات شما رفع شوند.
شرایط ارث بردن زوجین از یکدیگر
نکته قابل توجه آن است که فقط زن و شوهری از یکدیگر ارث میبرند که نکاح ایشان از نوع دائم باشد. در واقع یکی از شروط ارث بردن زوج و زوجه وجود عقد دائم میان آنها میباشد. بنابراین در صورتیکه رابطه عقد موقت میان زن و مرد برقرار باشد، ایشان از هم ارث نخواهند برد. شاید تصور کنید که چنانچه نکاح موقت باشد اما زن و مرد، ضمن عقد شرط کنند که از یکدیگر ارث ببرند، این امر امکانپذیر است. ولی باید بگوییم که این گمان غلط است و حتی با مشخص کردن شرط ارث بردن در ضمن عقد موقت هم، این شرایط را نمیتوان تغییر داد.
از سویی میبایست رابطه عقد دائم میان زن و مرد در هنگام فوت هر کدام نیز، کماکان برقرار باشد و در صورتیکه ایشان از یکدیگر جدا شده باشند، از هم ارث نخواهند برد، جز آنکه طلاق آنها از قسم رجعی باشد. یعنی در آن، طلاق زوجه پیش از پایان مدت عده باشد و به عنوان زوجه مرد شناخته شود.
در این وضعیت چنانچه زوج به زوجه رجوع نماید، اثر طلاق از بین میرود و به آنها سهم ارث خواهد رسید. فقط در یک صورت است که زوجین بدون وجود رابطه ازدواج، از هم ارث میبرند و آن هم مربوط به موقعی میباشد که زوج در بیمار باشد و زوجه خود را برای یک سال طلاق بدهد. بعد از سپری شدن این زمان چنانچه زوج در اثر آن بیماری فوت کرده باشد، زوجه از شوهرش ارث میبرد. لازم به ذکر است که در خصوص ارث زن و مرد از یکدیگر نکتهای وجود دارد و این است که از جمله شروط لازم جهت ارث بردن آن میباشد که در موقع فوت، حتماً یکی از زوجین در قید حیات باشد.
قانون ارث مرد از زن
همانگونه که قبلاً هم اشاره کردیم، زوج و زوجه از هم به میزان مساوی ارث نمیبرند. از اینرو ورثه ایشان نیز به صورت یکسان سهمالارث بهدست نمیآورند و تقسیم مساوی ارث در وصیت نامه تحت شرایط خاصی امکان پذیر است. وکیل عالی اصفهان به تعبیری دیگر میگوید که، مقدار ارث زوجه و زوج با قوانین ویژهای مجزا شده که به آن خواهیم پرداخت. برای مثال در وضعیتی که زوجه فوت کند، دو حالت به وجود میآید.
- حالت اول) در صورتیکه زوجه بچه نداشته باشد، نیمی از دارایی وی به شوهرش میرسد که این سهم حاصل از نسبت زوجیتی میباشد که میان آن دو قرار دارد. همینطور چنانچه زوجه رابطه نسبی دیگری نداشته باشد، نیمه دیگر باقی مانده از دارای وی هم بر اساس قانون به زوج تعلق میگیرد.
البته لازم به ذکر است که داشتن فرزند، بدین معنی نیست که بچه مشترک، از رابطه میان آن زوج حتماً باشد و حتی در صورتیکه فرزند مشترک ایشان از رابطه زوجه یا زوج با هم نباشد نیز به فرزند ارث میرسد. چون که امکان دارد زوجه یا زوج از ازدواج سابق خود دارای فرزند بوده باشند. - حالت دوم) در صورتیکه زوجه فرزند داشته باشد، در این وضعیت فرزند سهم بیشتری از ارث را خواهد برد و زوج تنها میتواند صاحب یک چهارم از دارایی زوجه شود و مابقی دارایی میان فرزندان زوجه تقسیم میشود.
آیا زوج یا زوجه میتوانند ضمن ازدواج موقت شرط توارث کنند؟
در مورد این موضوع که آیا زوج یا زوجه میتوانند در ضمن عقد موقت شرط توارث کنند یا خیر اختلاف نظر وجود دارد. برخی از فقها بر درستی شرط توارث، ضمن عقد موقت اتفاق نظر دارند و می گویند چنانچه زوج یا زوجه ضمن عقد موقت شرط کند که از همسر خویش ارث ببرد صحیح میباشد.
ولی برخی از حقوقدانان بر این باورند که چنانچه چنین امری امکانپذیر بود، در قانون مدنی صراحتا به آن اشاره میشد و میگویند زوج و زوجه در عقد موقت حتی با وجود شرط در هنگام عقد، بازهم از یکدیگر ارث نخواهند برد و به این خاطر که قانون مدنی قانون امره میباشد و به آن اشارهای نکرده، بنابراین نمیتوان شرط توارث نمود.
به خاطر اختلاف با قواعد امری این شرط باطل است. از اینرو با در نظر داشتن به شرط توارث زوج در عقد موقت به شریک کردن دیگری در ترکه بهحساب میآید، ترکهای که صرفا متعلق به ورثه قانونی متوفی میباشد و با وجود شرط ارث بردن یکی از دو طرف در ازدواج موقت به این علت که وضعیت و مقررات ارث آمده است و شرط مغایر با قوانین آمره باطل است این شرط هم باطل خواهد بود.
راه حل ارث بردن زوجین در صیغه
در صورتیکه زوج در هنگام عقد ازدواج موقت، شرط کند که در چارچوب وصیت از هم ارث ببرند، این وصیت تا اندازه ثلث آن صحیح و نافذ میباشد. چراکه بر اساس قانون مدنی هر فرد میتواند تا هنگامی که در قید حیات میباشد تا یک سوم از دارایی خود را وصیت کند و در این مورد ممنوعیتی وجود ندارد. وصیت زیاده بر ثلث دارایی منوط به اجازه وراث میباشد. ولی چنانچه تا یک سوم دارایی وصیت شود ازومی به اجازه وراث ندارد. و در مورد فرزند هم، فرزند متولد شده از عقد موقت قانونا فرزند زوجین بهحساب میآید و از والدین خویش بر اساس قانون ارث و از دارایی متوفی سهم قانونی خویش را خواهند برد.
جمع بندی
زوج و زوجه از هم به میزان مساوی ارث نمیبرند. از اینرو ورثه ایشان نیز به صورت یکسان سهمالارث بهدست نمیآورند. به تعبیری دیگر، مقدار ارث زوجه و زوج با قوانین ویژهای مجزا شده است. در صورتیکه زوج در هنگام عقد ازدواج موقت، شرط کند که در چارچوب وصیت از هم ارث ببرند، این وصیت تا اندازه ثلث آن صحیح و نافذ میباشد.
بهترین وکیل ارث در اصفهان باعنایت به دانش حقوقی خود و تجربیاتی که در این زمینه بدست آورده است، می تواند به خوبی افراد را در زمینه مباحث ارث و ارث بردن مرد در عقد موقت راهنمایی کند.
ازراهنماییهایتانمتشکرم