اثبات ناشزه بودن زوجه یکی از موارد مهم و البته سخت در قانون ایران است. به موجب قانون مدنی و با استناد به فقه شیعه، از جمله اصلی‌ترین وظایف زن در برابر مرد، تمکین خاص و عام از او می‌باشد که در ازای آن، مشمول حق نفقه خواهد شد. ولی در مسائلی که زوجه به انجام وظایف خویش در مورد تمکین از مرد عمل نمی‌کند و به این صورت کانون خانوادگی را با چالش روبه‌رو می‌کند، قانونگذار به زوج این حق را داده است تا با ثابت نمودن تمکین نکردن زوجه، از وظیفه ضرورت به پرداخت نفقه معاف.
وکیل پایه یک در اصفهان در ادامه این مقاله به بررسی ناشزه بودن زن و نحوه اثبات آن خواهد پرداخت. شما نیز اگر سوال و یا تجربه‌ای در این زمنه دارید می‌توانید پس از مطالعه این مقاله در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
فهرست موضوعات ( برای مطالعه هر عنوان روی آن کلیک کنید)
نحوه اثبات ناشزه بودن زوجه
علی‌رغم اینکه روابط زناشویی در بین زوجین بر اساس حسن‌معاشرت و بر مبنای اصول اخلاقی بنا شده است، در یک‌سری قوانین هم وظایفی بر ذمه آن‌ها قرار گرفته است که این وظایف، با توضیح ضمانت‌های اصلی قابل اجرا می‌باشند که از جمله این وظایف در روابط خانوادگی، تمکین زوجه از زوج و در مقابل، برخورداری زوجه از حق نفقه از طریق زوج است.
به موجب قانون مدنی، زوجه موظف می‌باشد که به صورت عام و خاص از زوج خویش تمکین نماید که از نمونه‌های تمکین عام، زندگی با زوج در مکانی مشترک و قبول ریاست زوج بر کانون خانواده می‌باشد و تمکین خاص از زوج نیز به معنای برقراری روابط زناشویی در حد مرسوم است.
با این‌حال در پاره‌ای از موارد، زوجه با استناد به دلایل محکمه‌پسند عدم تمکین حق دارد از تمکین در برابر مرد اجتناب کند و ضمانت اجرایی در مورد او قابل اجرا نخواهد بود؛ ولی موضوع بحث بر سر مسائلی می‌باشد که زوجه بدون دلیل منطقی شرعی و قانونی دست به عدم تمکین می‌زند که در این شرایط، زوج حق دارد با بهره‌گیری از ابزارهای قانونی و حقوقی تمکین مانند ارسال اظهارنامه عدم تمکین برای زن و یا طرح شکایت ضرورت به تمکین در دادگاه، از زوجه خویش درخواست تمکین کند.
به دنبال ارسال اظهارنامه عدم تمکین زوجه و طرح شکایت ضرورت به تمکین در دادگاه، شوهر باید عدم تمکین زوجه را به اثبات رساند و به صرف اینکه زوج و زوجه در منزل مشترک زندگی می‌کنند، یعنی اینکه زوجه از همسر خود تمکین می‌کند، بنابراین چگونگی اثبات تمکین نکردن زوجه از طریق مرد در دادگاه، موضوع حائز اهمیتی است که وظیفه دعوای تمکین و دعاوی دیگر مرتبط را معلوم می‌کند.
لازم به ذکر است که گاها دعوای عدم تمکین همچنین اثبات تمکین نکردن زوجه به این منظور می‌باشد که زوجه به منزل مشترک بازگردد و به زندگی با شوهر و فرزندان خود ادامه دهد؛ ولی در اکثر موارد امکان دارد که دعوای عدم تمکین به دلیل معافیت زوج از پرداختن نفقه ایراد شده و یا به دلیل تحت فشار قرار دادن زوجه و یا به دلیل کسب اجازه ازدواج مجدد به منظور تمکین نکردن زوجه ایراد شده باشد.
در تمامی این موارد، زوج می‌بایست با علل محکمه پسند و قانونی عدم تمکین همسر خویش را اثبات نماید. ولی در جواب این سوال که نحوه اثبات ناشزه بودن زوجه چگونه است، می‌بایست گفت که اثبات ناشزه بودن زوجه با بهره‌گیری از هر علتی، سند و مدرکی که حاکی از نشوز زوجه و ترک منزل از سوی زوجه است، امکان‌پذیر می‌باشد و زوج حق دارد به هر یک از دلایل اثبات دعوا به‌منظور اثبات ناشزه بودن استناد کند.
ولی در خصوص اینکه اثبات ناشزه بودن زوجه یا عدم تمکین زوجه به چه صورت می‌باشد، باید تا اندازه بسیاری مسائل پیرامون منوط به پرونده را هم مورد نظر قرار داد؛ اگرچه ناشزه بودن یا عدم تمکین زوجه به علت ترک زندگی مشترک بوده و در پرونده ای دیگر، به خاطر امتناع از تمکین خاص؛ بنابراین چگونگی اثبات ترک منزل خیلی راحت‌تر از چگونگی اثبات عدم تمکین خاص یا نشوز زوجه است.
دلایل اثبات ناشزه بودن زوجه کدامند؟
وکیل طلاق در اصفهان در پاسخ این سوال می‌گوید: سوالی که عده‌ای از مردم امکان دارد مطرح کنند این است که دلایل اثبات ناشزه بودن زوجه کدامند و در حقیقت با تحویل چه ادله و اسناد می‌توان در دادگاه صالح ضرورت تمکین ، اقدام به اثبات نشوز زوجه کرد؟
در جواب این سوال می‌بایست چنین گفت که دلایل اثبات نشوز زوجه یا عدم تمکین، همچون دیگر دلایلی می‌باشد که امکان دارد با آن یک شکایت را اثبات نمود. مطابق با قانون، دلایل اثبات شکایت اعم از سند، شهود، اعتراف، نظریه کارشناس و مواردی از این دست می‌باشد که در اثبات نشوز، عدم تمکین یا ترک منزل توسط زوجه هم تاثیرگذار هستند.
برای مثال چنانچه دوستان، آشنایان یا همسایه می‌توانند شهادت دهند که زوجه منزل و شوهر خود را ترک کرده و در مدت زمانی که در منزل مشترک حضور ندارد، می‌تواند به‌منظور ادای شهادت جهت اثبات نشوز زوجه، در دادگاه شهادت دهد و یا چنانچه پزشک یا روانشناس شخص نظریه خود در حیطه تمکین نکردن خاص زوجه به علت بیماری یا ترس را به دادگاه عرضه نماید، بسیار تعیین کننده خواهد بود.
همچنین در صورتی‌که ضمن رسیدگی به شکایت نشوز زوجه، زن در جواب سوالات قاضی در جلسه تمکین اعتراف کند که از شوهر خویش تمکین نمی‌کند، این مسئله موجب اثبات نشوز زوجه می‌گردد؛ با این‌حال به شرط اینکه عدم تمکین زوجه محکمه‌پسند نباشد. چون که برهی مواقع زوجه حق حبس در عقد نکاح دارد و به تکیه بر این حق، حق دارد از تمکین در مقابل زوج اجتناب کند.
علی‌رغم موارد مذکور بنابه هر علت، سند و ادله دیگری که حاکی ازعدم تمکین زوجه از شوهر خود باشد، چه در حیطه عدم تمکین خاص (روابط زناشویی) یا عدم تمکین عام (سوءمعاشرت، ترک زندگی مشترک، عدم تمکین در مقابل زوج و مواردی از این دست) ممکن است به‌منظور صدور حکم الزام به تمکین از طریق قاضی موثر باشد.
برای مثال، چنانچه زوج برای همسر خویش اظهارنامه ارسال کند و قید کرده باشد که تمایل به زندگی مشترک دارد و زوجه به آن بی توجهی کرده باشد، ثابت نمودن ناشزه بودن زوجه و یا اثبات ترک منزل به استناد اظهارنامه نشوز زوجه می‌تواند در دادگاه با امکان بیشتری انجام گردد.
چگونه می توان ناشزه بودن زن خود را را اثبات نمود؟
بهترین وکیل خانواده در اصفهان بیان می‌کند: ممکن است ناشزه بودن یا عدم تمکین زوجه در دو صورت عدم تمکین عام و عدم تمکین خاص عنوان گردد و این زوج است که می‌بایست نشوز زوجه را به اثبات رساند. به‌طور مکرر این سوال از وکیل خوب اصفهان می‌شود که چطور می‌توانم ناشزه بودن زنم را اثبات نمایم؟ در جواب این سوال که نحوه اثبات ناشزه بودن زوجه چگونه خواهد بود مطالب زیر قابل توجه می‌باشد:
در صورتی که ناشزه بودن زوجه به علت ترک زندگی مشترک از سوی وی باشد، همین که زوج قادر باشد اثبات کند که زوجه بدون اذن وی از منزل مشترک بیرون شده است و در طول مدت مرسوم بازنگشته است، ناشزه بودن زوجه به علت ترک منزل از طریق زوج در دادگاه اثبات می‌گردد.
با این‌حال ترک منزل به دلیل ملاقات بستگان یا انجام کارهای ضروری به هیچ عنوان موجب اثبات عدم تمکین زوجه نمی‌باشد. همچنین در صورتی‌که زوجه ضمن عقد نکاح شرط کرده باشد که حق تعیین مسکن یا مسافرت دارد، زوج حق ندارد از طریق ترک منزل توسط زوجه، ناشزه بودن وی را اثبات نموده و از این راه از پرداخت نفقه معاف گردد.
در این شرایط، چنانچه زوج و زوجه در منزل مشترک سکونت دارند، مبنا بر این می‌باشد که زوجه از شوهر خویش تمکین خاص دارد؛ جز آن‌که اثبات عدم آن با عرضه ادله و مدارکی باشد. با این‌حال لازم به ذکر است که گاهی عدم تمکین خاص زوجه نیز محکمه‌پسند و مشروع می‌باشد و آن در صورتی است که زوج یا حتی خود زوجه بیماری‌های مقاربتی داشته و یا زن به دلیل ترس از آسیب جسمی از شوهر خود تمکین نکرده است و یا در ایام عادت ماهیانه است.
در این حالت امکان دارد اثبات ناشزه بودن مشکل‌تر از حالتی باشد که زوجه ترک منزل کرده است؛ چون که قاعدتا برقراری رابطه زناشویی از آن دسته اموری می‌باشد که فردی به جز خود زوجین از آن اطلاعی ندارد تا مثلا بتواند با تحویل شهادت شهود اقدام به اثبات ناشزه بودن یا عدم تمکین زوجه کرد؛ جز آن‌که خود زوجه اعتراف به عدم تمکین خاص یا عام کرده باشد.
همین‌طور در مورد این سوال که چگونه می‌توانم ناشزه بودن زنم را ثابت کنم، می‌بایست گفت که به‌منظور اثبات ناشزه بودن زوجه، ابتدا شوهر باید جهت زوجه اظهارنامه ارسال کند و از او درخواست کند به زندگی مشترک بازگردد. چنانچه این مسئله مشکل را برطرف نکرد، می‌تواند با طرح شکایت عدم تمکین یا ناشزه بودن زوجه به علت ترک زندگی مشترک و یا عدم تمکین خاص در دادگاه، با بهره‌گیری از ادله‌ای که در موارد فوق ذکر شد عدم تمکین زوجه را اثبات نماید.
کلام آخر
همان‌گونه که بهترین وکیل خانواده در این مقاله بیان نمود، اثبات نشوز زوجه ممکن است با استناد به هرنوع سند و مدارکی که ثابت کننده ناشزه بودن زوجه باشد، انجام شود. همچنین نحوه ثابت نمودن ترک منزل زن هم امکان دارد با بهره‌گیری از دلایلی نظیر شهادت شهود یا اعتراف خود زن مبنی بر ترک منزل صورت گیرد.
هی فقط تکرار کردی
آخه جناب همش دم ازادله وشهودحرف میزنی مگه موقع زناشویی شاهدجمع میکنندومیگن ببینیدماداریم زناشویی میکنیم شماشاهدباشید؟لااقل آزمایشی چیزی باشه که اثبات کنه ترک خانه کدومه؟چشم بسته غیب گفتی معلومه ترک خانه کنه ناشزه است دیگه